Chiều Buồn Trên Quê Cũ – Tản Văn
Chiều xuống nơi làng quê luôn mang theo một cảm giác rất lạ — không quá ồn ào, cũng chẳng quá lặng im, mà như một làn sương mỏng vờn nhẹ quanh lòng người. Mặt trời khuất dần sau rặng tre già cuối xóm, để lại vệt sáng cam nhạt trải dài trên mặt sông phẳng lặng. Mặt nước nhuộm hoàng hôn, long lanh như gương, soi bóng con đò nhỏ nằm yên bên bến, đã thôi đưa khách từ lúc xế trưa.
Từng cơn gió chiều nhẹ thổi qua cánh đồng vừa gặt xong, mang theo mùi thơm ngai ngái của rơm rạ còn âm ấm dưới nắng. Những ụ rơm lớn nằm im lìm như những người bạn trầm tư, chứng kiến bao mùa đổi thay. Xa xa, dáng người nông dân lom khom dắt trâu về, chiếc nón cũ nghiêng nghiêng hằn bóng xuống lối mòn đã quá quen chân. Tiếng mõ trâu lốc cốc, vang lên giữa không gian vắng, nghe như nhịp tim buồn của làng quê chầm chậm trôi qua buổi hoàng hôn.
Lũ trẻ con trong xóm chẳng còn nô đùa như những trưa hè nữa. Chiều về, chúng cũng trở nên trầm lặng lạ kỳ, chỉ có vài tiếng cười khẽ vang lên rồi vụt tắt trong những lùm cây, như sợ làm vỡ không khí tĩnh mịch của làng chiều. Những hàng cau đứng thẳng tắp trước sân nhà ai, bóng đổ dài đến tận bờ rào thưa, nơi mấy bụi hoa dại run rẩy trong gió. Khói bếp lam chiều bay lên từ mái nhà tranh thấp thoáng, loang dần vào không trung, như một làn hương cũ của ký ức đang trở về.
Trong khung cảnh ấy, lòng người chợt chùng xuống. Có một nỗi buồn không gọi thành tên, như thể đang nhớ ai đó — người đã từng cùng ngắm buổi chiều này, nhưng giờ chỉ còn lại trong ký ức. Có thể là người bà hay ngồi đan rổ trước hiên, người mẹ lom khom nấu cơm bên bếp lửa rơm, hay là chính tuổi thơ của mình, giờ cũng đã xa như những chiếc lá vàng cuối mùa rơi rụng nơi sân nhỏ.
Chiều buồn… nhưng không khiến người ta tuyệt vọng. Nó như một bàn tay dịu dàng chạm nhẹ vào ký ức, nhắc ta nhớ về một thời đã qua, về quê hương vẫn đứng đó – lặng lẽ, yên bình, và luôn rộng lòng đón ta trở về.
